ปลดล็อคคุณภาพระบบสตรีมมิ่ง

ปัจจุบัน การฟังเพลงผ่านการสตรีมมิ่งถือเป็นกระแสหลักของวงการเครื่องเสียง ทว่า ในด้านเทคนิค คุณภาพของการส่งข้อมูลเครือข่ายมีผลต่อคุณภาพเสียงมากกว่าที่หลายคนคิด

อุปกรณ์อย่าง router หรือ networkswitch ทั่วไป ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อรองรับความต้องการสำหรับการฟังเพลงโดยตรง จึงเกิดปัญหาตามมา เช่น noise ความถี่สูงที่รบกวนการทำงานของ DAC, สัญญาณรบกวนจากความไม่เสถียรของ clock หรือ เสียงฮัมจาก ground loop

ปัจจัยเหล่านี้ไม่เปลี่ยนเนื้อหาของไฟล์เพลง แต่สร้างสภาพแวดล้อมที่ทำให้เครื่องเสียงทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ และลามไปสู่การลดทอนของคุณภาพเสียง

.

“เน็ตเวิร์คเน็ตเวิร์คสวิตช์ ออดิโอเกรด ไม่ได้ทำให้ข้อมูลดิจิทัลแตกต่างไปจากเดิม แต่เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมการส่งข้อมูลที่บริสุทธิ์และเสถียรที่สุด เพื่อลดโอกาสที่ noise และ switching noise จะรบกวนการทำงานของอุปกรณ์ในระบบ”

.

เน็ตเวิร์คเน็ตเวิร์คสวิตช์ทั่วไปที่ไม่ได้ออกแบบสำหรับเครื่องเสียง ถือเป็นตัวก่อสัญญาณรบกวนจากแหล่งจ่ายไฟ หรือการจัดการกราวด์ที่ไม่เหมาะสม ส่งผลให้คุณภาพเสียงด้อยลง เช่น พื้นเสียงไม่สงัด ฟังแล้วเจี๊ยวจ๊าว ไม่สบายหู

เมื่อต้องนำมาใช้กับอุปกรณ์เครื่องเสียงจึงต้องออกแบบโดยคำนึงถึงแหล่งจ่ายไฟที่มีสัญญาณรบกวนน้อย วงจรกรองที่ละเอียด รวมถึงการใช้ clock ความแม่นยำสูง ทั้งหมดเพื่อจัดการสัญญาณรบกวนทางสาย LAN ในระดับสูงสุด และไม่ให้ตัวมันเองไปเป็นแหล่งกำเนิดสัญญาณรบกวนเพิ่มเติม

หากมองในแง่วิศวกรรม การออกแบบเหล่านี้เป็นการเพิ่มคุณภาพของ physical layer ให้แข็งแกร่งที่สุดเพื่อให้การประมวลผลที่ layer สูงขึ้น – ซึ่งคือการถอดรหัสและแปลงสัญญาณดิจิทัลเป็นเสียง — ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ

ดังนั้น การลงทุนกับอุปกรณ์ประเภทนี้จึงไม่ใช่เรื่องของ “ข้อมูลเปลี่ยนเป็นคนละไฟล์” แต่เป็นการทำให้เครื่องเสียงทำงานในสภาพแวดล้อมไฟฟ้าที่มีสัญญาณรบกวนต่ำ และเสถียรมากขึ้น

.

Clef Audio: StreamBRIDGE-X เน็ตเวิร์คเน็ตเวิร์คสวิตช์

.

เคลฟ ออดิโอ เป็นบริษัทผู้ผลิตเครื่องเสียงสัญชาติไทยที่นักเล่นคุ้นเคยกันดี ตอนนี้ได้ทำสินค้าประเภทเน็ตเวิร์คออดิโอมาทำตลาดเช่นกัน นั่นคือ StreamBRIDGE-X ถือเป็นเน็ตเวิร์คเน็ตเวิร์คสวิตช์ เจนเนอเรชั่นที่สอง มีการอัพเกรดจากรุ่นแรกแทบทุกภาคส่วน

พื้นฐานคือ เน็ตเวิร์คเน็ตเวิร์คสวิตช์ Gigabit 8 พอร์ตแบบ RJ45 รองรับความเร็ว 10/100/1000 Mbps ตัวถังไม่ธรรมดา เป็นอะลูมิเนียมแบบชิ้นเดียวที่หนาและหนักกว่า 3 กก. ข้อดีคือ ช่วยป้องกัน EMI/RFI และลดการสั่นสะเทือนทางกลที่จะรบกวนอุปกรณ์ภายในได้อย่างมีประสิทธิภาพ

PCB ภายในถูกออกแบบให้มีการแยกกราวด์ และลด coupling ระหว่างสัญญาณ การจัดการทางกายภาพเหล่านี้ช่วยลดสัญญาณรบกวน ใช้ภาคจ่ายไฟลิเนียร์ที่ เคลฟ ออดิโอ ออกแบบมาโดยเฉพาะ กินไฟเพียง 10W และมี noise ต่ำเป็นพิเศษ

ขั้วต่อ IEC Inlet เป็น Furutech FI-03 ที่มีคุณภาพสูง และมีความสามารถในการป้องกัน EMI/RFI ลดความต้านทานที่จุดเชื่อมต่อ

.

Crystal Oscillator ความแม่นยำสูง

หัวใจของ StreamBRIDGE-X คือ การใช้ crystal oscillator แบบ OCXO (Oven Controlled Crystal Oscillator) ที่มีความเสถียรสูงระดับ ±10 ppb (over -20°C to +70°C) ช่วยลด jitter และ noise ในชั้น physical layer ของตัวเน็ตเวิร์คสวิตช์เอง ทำให้สัญญาณไฟฟ้าที่ส่งไปยังสตรีมเมอร์มีความสะอาดเพิ่มขึ้น

ตรงนี้ยังมีความสับสนของนักเล่นอยู่บ่อยๆ ขอย้ำว่า หน้าที่ Clock ของเน็ตเวิร์คสวิตช์มีไว้เพื่อควบคุมการรับ-ส่งข้อมูลแพคเกต “ภายในตัวมันเอง” เท่านั้น ส่วน timing ในการส่งข้อมูลไปยังปลายทางจะมีโปรโตคอล เช่น TCP/IP เป็นตัวควบคุม ไม่เกี่ยวกับ Clock ครับ

.

Ground Mode Switch แก้ปัญหาฮัม

คุณสมบัติที่น่าสนใจ คือ ช่วยแก้ปัญหา ground loop ที่เป็นต้นเหตุของเสียงฮัม ทำให้เสียงทึบ ขุ่น โดยให้ผู้ใช้เลือกโหมด “Ground” หรือ “Lift” ได้ตามความเหมาะสม การควบคุมเส้นทาง ground อย่างถูกต้อง ช่วยลดปัญหาการรบกวนจาก ground loop

แนะนำให้เลือก “Ground” ดูก่อน เพื่อความปลอดภัย (ไม่มีไฟรั่ว) และทดสอบคุณภาพเสียง หากรู้สึกว่า เสียงติดขุ่นทึบ ให้ลองสลับไปใช้ “Lift”

หมายเหตุ: ในระบบทดสอบ โหมด Lift ให้เสียงเปิดโปร่งกว่าเล็กน้อยพอสังเกต ขึ้นอยู่กับระบบกราวด์ของแต่ละซิสเต็ม การเลือกโหมด Ground ก็อาจให้คุณภาพเสียงดีกว่าได้ ต้องลองปรับดู

.

Furutech: LAN-8 NCF Plus

ถ้าเปรียบ Clef Audio: StreamBRIDGE-X เป็นศูนย์กลางจราจรข้อมูลที่ต้องผ่านเข้าออกตลอดเวลา การเลือกสาย LAN ที่มีคุณภาพดี เน้นคุณสมบัติด้านการป้องกันสัญญาณรบกวน การควบคุมโครงสร้างตัวนำและฉนวนเพื่อให้สัญญาณไฟฟ้าเสถียร ก็เหมือนถนนไฮเวย์ที่ทำให้มั่นใจได้ว่า สัญญาณไฟฟ้าที่วิ่งเข้าสตรีมเมอร์จะสะอาดปลอดการรบกวนมากที่สุด

Figure 1โครงสร้างภายในของ LAN-8 NCF Plus

LAN-8 NCF Plus ของ Furutech เป็นสาย Cat8 S/FTP รองรับความเร็วสูงสุด 40 Gbps ที่ 2000 MHz ตัวนำหลักเป็นทองแดง OCC แกนเดี่ยว ชุบเงิน ขนาด 24 AWG ผ่านกระบวนการ Alpha (ทำ Cryogenic Treatment ปรับโครงสร้างโมเลกุลโลหะ และ Demagnetization กำจัดสนามแม่เหล็ก) ฉนวนโฟม PE พิเศษ มีชีลด์ป้องกันสัญญาณรบกวนแบบสามชั้น

ชั้นที่ 1: ฟอยล์อะลูมิเนียม ชั้นนำไฟฟ้าด้านนอก

ชั้นที่ 2: ฟอยล์อะลูมิเนียมสองด้านนำไฟฟ้า

ชั้นที่ 3: ตาข่ายทองแดงบริสุทธิ์ผ่านกระบวนการ Alpha

หัว RJ45 ของสาย LAN ซึ่งเป็นส่วนที่อ่อนไหวต่อคุณภาพมากที่สุด ทาง Furutech ให้ความสำคัญเป็นพิเศษ เขี้ยวของคอนเนคเตอร์เป็นทองแดง Alpha ไม่มีคุณสมบัติแม่เหล็ก ชุบทอง 24k ส่วน housing เป็นทองแดงชุบทอง 24k ลดการรบกวนสัญญาณ

ปลอกหุ้มสายที่เป็นสีม่วงเป็นโครงสร้างแบบผสมหลายวัสดุ ซึ่งมีวัสดุ NCF (นาโนเซรามิก/ผงคาร์บอน) ผสมอยู่ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการถ่ายโอนสัญญาณ โดยลดไฟฟ้าสถิต ความร้อน และการสั่นสะเทือน หัวปลั๊กข้างหนึ่งมีสกรีนลูกศรระบุทิศทาง

หมายเหตุ: หัว RJ45 แบบปกติ ใช้งานสะดวกกว่าหัว RJ45 อุตสาหกรรม เช่น Telegärtner หรือทรงคล้ายกัน แบบนั้นออกแบบสำหรับงานอุตสาหกรรม พอร์ตมีโครงสร้างแข็งแรงรองรับน้ำหนักได้ดี แต่หากนำมาใช้กับอุปกรณ์ที่ใช้ในบ้านทั่วไป พอร์ต RJ45 มักยึดบน PCB โดยตรง น้ำหนักของสาย LAN ขนาดใหญ่ หรือแข็ง อาจกดทับจนขั้วต่อเสียหาย

เมื่อใช้งานร่วมกับ StreamBRIDGE-X สาย LAN-8 NCF Plus ช่วยเสริมการออกแบบของเน็ตเวิร์คสวิตช์ที่มุ่งลดสัญญาณรบกวนอยู่แล้ว ทั้งในแง่การป้องกัน EMI/RFI รักษาความสมบูรณ์ของสัญญาณไฟฟ้า (Signal Integrity) และทำให้สภาพแวดล้อมทางไฟฟ้าสำหรับสตรีมเมอร์ และ DAC สะอาดและเสถียรขึ้น

.

เซ็ตอัพ

สาย LAN-8 NCF Plus ที่นำมาทดสอบเป็นรุ่นความยาว 2.5 เมตร ข้อดีคือเป็นสายโซลิดคอร์ที่ไม่แข็งโป๊กเหมือนสาย Cat8 ของ Ampcom และมีน้ำหนักเบา ทำให้การติดตั้งในพื้นที่จำกัดสะดวกมาก แค่เสียบสายไฟ เชื่อมต่อ LAN cable จาก router เข้า StreamBRIDGE-X แล้วใช้ Furutech LAN-8 NCF Plus ต่อจากเน็ตเวิร์คสวิตช์ไปยังสตรีมเมอร์

จุดสำคัญคือ StreamBRIDGE-X ต้องปล่อยให้อุ่นเครื่องสักพักก่อน เนื่องจาก OCXO crystal ต้องใช้เวลาในการเข้าสู่ระดับความเสถียรสูงสุด ดังนั้น หากนำไปใช้งานในซิสเต็ม ถ้าเป็นไปได้แนะนำให้เสียบไฟและเปิดใช้งานทิ้งไว้ตลอดเวลา ในกรณีที่ใช้งานซิสเต็มเป็นประจำเพื่อคงประสิทธิภาพสูงสุดไว้ตลอดเวลา

ทิ้งให้นิ่งๆ อย่าไป A/B Test เน็ตเวิร์คสวิตช์แบบถอดสายไฟเอซีเข้าออก แบบนั้นไม่เวิร์คครับ

ผมแบ่งการใช้งานเป็นสองรูปแบบ 1. ใช้แบบครบถ้วน โดยให้ StreamBRIDGE-X เป็น Hub ที่ต่อมาจาก router แล้วเชื่อมต่อสาย LAN จากอุปกรณ์ที่ใช้ในระบบทั้งหมด มี PC/NAS, AIS PlayBox, Gustard X26III, และ WiiM Pro กับแบบที่ 2 คือ แยก StreamBRIDGE-X สำหรับสตรีมเมอร์เพียงตัวเดียว ทั้งสองแบบใช้สาย Furutech LAN-8 NCF Plus เชื่อมต่อจากเน็ตเวิร์คสวิตช์ไปยังสตรีมเมอร์

ผลต่างทางเสียงที่สังเกตได้ คือ ถ้าใช้กับสตรีมเมอร์อย่างเดียว เสียงดนตรีต่างๆ ฟังดูสงบขึ้นมากกว่าเล็กน้อย ไม่ได้ต่างกันมากนัก แสดงว่า StreamBRIDGE-X สามารถรองรับการต่ออุปกรณ์หลายตัวได้ โดยไม่สร้าง noise เพิ่มขึ้นในระบบอย่างมีนัยสำคัญ

.

คุณภาพเสียง

เน็ตเวิร์คสวิตช์ออดิโอเกรดแต่ละตัวมีคาแรคเตอร์เฉพาะตัวอยู่ เป็นผลจากการใช้วัสดุอุปกรณ์ วงจรพิเศษ และภาคจ่ายไฟที่เหนือมาตรฐานอุปกรณ์ IT ทั่วไป ที่เคยลองฟังเน็ตเวิร์คสวิตช์ออดิโอเกรดหลายรุ่น เช่น Ansuz, SOtM, Nordost ล้วนมีลักษณะเสียงที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพียงแต่เราอาจต้องมีทักษะการฟังเพื่อแยกแยะให้ออก

Figure 2 ไฟ LED สีน้ำเงินของ StreamBRIDGE-X ขณะทำงาน

สำหรับ StreamBRIDGE-X จุดเด่นของเน็ตเวิร์คสวิตช์รุ่นนี้คือ ให้ความคมชัด เหมือนการปรับโฟกัสเลนส์ที่ได้ภาพชัดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เมื่อเปลี่ยนแทนเน็ตเวิร์คสวิตช์ IT ปกติ สังเกตได้ว่าเสียงเพลงที่คุ้นเคยจากการฟังสตรีมมิ่งมีความใสและชัดเจนเพิ่มขึ้น ให้เนื้อเสียงสะอาด มีความเรียบเนียนสูง ได้ยินรายละเอียดและบรรยากาศที่เป็นไมโครดีเทลของเสียงชัดเจนขึ้น ซึ่งก่อนหน้าฟังดูคลุมเครือจนไม่ทันสังเกต

ด้วยความแม่นยำของ StreamBRIDGE-X ทำให้มันไวต่อการอัพเกรดอุปกรณ์ตามไปด้วย เริ่มต้นด้วยการทดลองเปลี่ยนสาย LAN Cat6A เดิมที่ใช้ออก แล้วเปลี่ยนเป็น Furutech LAN-8 NCF Plus คราวนี้นอกจากโฟกัสของเสียงที่ชัดเจน นิ่ง และใสสะอาดมากขึ้นอีกขั้นแล้ว ที่ชัดเจนกว่าคือ รับรู้ได้ถึงไดนามิกของเสียงที่เป็นอิสระมากขึ้น ให้คอนทราสต์ที่ละเอียดและมีพลังมากขึ้น ซึ่งค่อนข้างน่าสนใจ เพราะตอนที่ลองเปรียบเทียบสาย Furutech LAN-8 NCF Plus กับสาย Cat6A เดิม ด้วยเน็ตเวิร์คสวิตช์ตัวเก่า มีความแตกต่างให้รับรู้ แต่ไม่มากเท่าตอนใช้งานร่วมกับ StreamBRIDGE-X และยิ่งเสียบใช้งานทิ้งไว้ตลอดเวลา ผลลัพธ์ทางเสียงดังกล่าวยังคงมีความสม่ำเสมอ มั่นคงไม่เปลี่ยนแปลง

สิ่งนี้ช่วยยืนยันหลักการเรื่องระบบเน็ตเวิร์คออดิโอ “ต้องมองแบบองค์รวม” เพราะมันส่งผลต่อกันอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่อุปกรณ์แปลงสัญญาณไฟเบอร์ของ ISP ไปจนถึงอุปกรณ์ downstream ปลายทาง อย่าง Streamer หรือ DAC คุณภาพและราคาของอุปกรณ์ตัวหนึ่งก็ต้องแมตช์กับอุปกรณ์อีกตัวหนึ่งอย่างเหมาะสมด้วย จึงจะส่งเสริมประสิทธิภาพของกันและกันได้อย่างเต็มที่

Figure 3 ด้านที่มีลุกศรกำกับให้เป็นต้นทาง

สำหรับสาย Furutech LAN-8 NCF Plus ส่วนตัวไม่เคยลองรุ่นเก่า แต่สาย LAN รุ่นใหม่ของ Furutech นี้ มีลักษณะเสียงที่น่าสนใจ โดยเฉพาะ “ความสงัดของพื้นเสียง” ซึ่งเปิดโอกาสให้รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ปรากฏชัดเจนขึ้น ทั้งเสียงหายใจของนักร้อง รายละเอียดการสั่นของสายกีตาร์ หรือบรรยากาศ เสียงพื้นหลังที่สะอาดนี้ช่วยให้ภาพรวมของเวทีเสียงดูนิ่งและมั่นคงมากกว่าเดิม

หากพิจารณาบุคลิกเฉพาะตัวของ LAN-8 NCF Plus จุดเด่น คือ ช่วยให้ย่านทุ้มสะอาด กระชับและลงลึก เสียงกลองมีอิมแพคชัดเจนและไม่ฟุ้ง รวดเร็วและแม่นยำ เสียงกลางมีความโปร่งใสและเป็นธรรมชาติ เสียงร้องอักขระชัดเจน ให้อิมเมจลอยเด่นขึ้นมาจากเวทีเสียง

ไมโครไดนามิกต่างๆ เช่น การเปลี่ยนโทนเสียง หรืออารมณ์การร้องถ่ายทอดออกมาได้ดี ย่านสูงให้ความละเอียดพลิ้ว เสียงฉาบหรือเครื่องเป่าสดและเปิดกว้าง มีมวลอากาศ (airy) รายล้อม ทำให้บรรยากาศการฟังดูโปร่งและมีมิติ เสริมความโดดเด่นให้เวทีเสียงชัดเจนขึ้นทั้งกว้าง-ลึก-สูง

Figure 4 ลองอัพเกรดด้วยฟิวส์ HiFi-Tuning Supreme3

ช่วงท้าย เลยทดสอบเพิ่มเติม เนื่องจาก IEC Inet ท้ายเครื่องเป็น Furutech FI-03 ซึ่งสามารถถอดเปลี่ยนฟิวส์ไซส์ 5x20mm ได้ เลยลองอัพเกรดเป็น HiFi-Tuning Supreme3 รุ่น Silver/Gold ที่ได้มาพร้อมกัน

ปรากฏว่าสังเกตได้ถึงความเปลี่ยนแปลงทางเสียงที่ดีขึ้นไปอีก เหมือนฟิวส์ไปช่วยขัดเกลารายละเอียดที่เป็นข้อดีต่างๆ ให้เด่นชัดและเข้ารูปเข้ารอยขึ้น เพิ่มเติมด้วยความสงัดของพื้นหลังที่คราวนี้อาจใช้คำว่า “ดำมืด” ได้เลย

สามารถสรุปได้ว่า StreamBRIDGE-X มีความไวต่อการเปลี่ยนแปลงในระดับค่อนข้างสูง

สรุป

หลังลองใช้งาน StreamBRIDGE-X สักพัก ทำให้เข้าใจพฤติกรรมการทำงานของมัน เพื่อให้เผยประสิทธิภาพที่แท้จริง หนึ่ง: ควรเสียบไฟเอาไว้ตลอดเวลา เพื่อให้ OCXO ทำงานอย่างเต็มประสิทธิภาพ สอง: การอัพเกรดฟิวส์หรือสายไฟเอซีสามารถยกระดับคุณภาพขึ้นไปได้อีก และสาม: มันช่วยให้สาย LAN ออดิโอเกรด เผยศักยภาพจริงๆ ออกมา

ส่วนสาย Furutech LAN-8 NCF Plus เป็นสาย LAN Cat8 ที่ให้ผลลัพธ์เกินความคาดหมาย เพราะโดยปกติเน็ตเวิร์คสวิตช์จะมีอิทธิพลต่อคุณภาพเสียงโดยรวมที่ชัดเจนกว่า แต่กับสายเส้นนี้ เหมือนเป็นส่วนเติมเต็มให้กันและกัน ยิ่งเน็ตเวิร์คสวิตช์มีคุณภาพดี คุณภาพของสายเส้นนี้ก็จะปรากฏชัดเจนขึ้นในอัตราทวีคูณ

โดยรวม StreamBRIDGE-X และ LAN-8 NCF Plus เป็นคู่หูที่ทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับนักเล่นที่จริงจังกับคุณภาพเสียง มีซิสเต็มฟังเพลงในงบประมาณราว 1 แสนบาทขึ้นไป และต้องการยกระดับการคุณภาพการเล่นสตรีมมิ่งให้ดีขึ้นคุ่มค่ากับราคาที่จ่ายไป ADP.

.

.